Arcadia Consulting Vietnam - Global property sales, residential leasing and asset management services

TOÀN CẢNH THUẾ LỢI TỨC VỐN TẠI VƯƠNG QUỐC ANH

Thuế lợi tức vốn (Capital Gains Tax – CGT) tại Vương quốc Anh là loại thuế áp dụng khi cá nhân bán một tài sản có giá trị gia tăng, thường là bất động sản không phải nơi ở chính, hoặc cổ phiếu. Việc nắm rõ cách thức CGT vận hành là điều bắt buộc để đảm bảo tuân thủ đúng nghĩa vụ thuế: xác định thời điểm phát sinh thuế, thời hạn khai báo lợi nhuận với Cơ quan Thuế và Hải quan (HMRC), cũng như tính toán chính xác số tiền phải nộp. Bài viết tập trung vào các nội dung cốt lõi sau:

• Khái niệm CGT
• CGT áp dụng đối với bất động sản
• CGT áp dụng đối với cổ phiếu
• Một số câu hỏi thường gặp

Mọi thông tin do Arcadia Consulting Vietnam cung cấp không phải là lời khuyên tài chính hay tư vấn chuyên nghiệp về thuế và pháp lý. Đây là khoản đầu tư ra nước ngoài. Thông tin chi tiết về sở hữu căn hộ Vương quốc Anh do Arcadia Consulting chính thức giới thiệu tại Việt Nam, Quý khách vui lòng truy cập CHUYỂN ĐỘNG THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN ANH QUỐC – ARCADIA CONSULTING VIETNAM

THUẾ LỢI TỨC VỐN (CGT) LÀ GÌ?

Tại Anh Quốc, CGT được áp trên phần lợi nhuận ròng thu được từ việc bán tài sản có giá trị tăng so với giá mua ban đầu.

CGT chỉ phát sinh khi mức lợi nhuận vượt quá ngưỡng miễn thuế hàng năm, hiện tại là £3,000.

Thuế suất được áp dụng tùy theo bậc thuế thu nhập cá nhân. Trước đây, bất động sản và các tài sản khác chịu các mức CGT khác nhau. Tuy nhiên, theo cập nhật từ Bản Ngân sách Mùa thu năm ngoái, các mức thuế này đã được điều chỉnh để thống nhất, ngoại trừ nơi ở chính vẫn được miễn thuế.

Mức CGT Áp Dụng Cho Năm Tài Chính 2025–2026 Từ 06/04/2025 Đến 05/04/2026

Đối với các khoản lợi nhuận vượt ngưỡng miễn thuế hàng năm, mức CGT được quy định như sau:

• Người nộp thuế bậc cơ bản: 18% trên lợi nhuận từ tài sản
• Người nộp thuế bậc cao hơn: 24% trên lợi nhuận từ tài sản

Trong giai đoạn từ ngày 06/04/2024 đến 29/10/2024, các mức CGT được phân biệt rõ ràng theo loại tài sản và ngưỡng thu nhập:

Người nộp thuế bậc cơ bản:

• 10% đối với tài sản không phải bất động sản nhà ở
• 18% đối với bất động sản nhà ở

Người nộp thuế bậc cao hơn:

• 20% đối với tài sản không phải bất động sản nhà ở
• 28% đối với bất động sản nhà ở

Tài sản được giữ trong tài khoản ISA (Individual Savings Account) tiếp tục được miễn hoàn toàn thuế lợi tức vốn.

CGT ĐỐI VỚI BẤT ĐỘNG SẢN

CGT không áp dụng đối với bất động sản là nơi ở chính. Tuy nhiên, nếu giao dịch liên quan đến nhà thứ hai hoặc bất động sản đầu tư (buy-to-let), thuế sẽ được tính dựa trên mức thu nhập chịu thuế của người bán. Cụ thể:

• Người có thu nhập trong ngưỡng thuế bậc cơ bản (dưới £50,270): Áp dụng mức thuế 18% trên phần lợi nhuận từ bất động sản
• Người thuộc ngưỡng thuế bậc cao hơn: Áp dụng mức thuế 24% đối với các giao dịch phát sinh trong năm tài chính 2024–2025
• Mức thu nhập dưới £12,570 được miễn thuế thu nhập (Personal Allowance).

Các mức thuế mới phản ánh định hướng điều chỉnh của chính phủ nhằm đơn giản hóa hệ thống và thu hẹp chênh lệch giữa các loại tài sản, đồng thời duy trì cơ chế miễn trừ đối với nơi ở chính như một ưu đãi cốt lõi trong chính sách thuế bất động sản.

Bậc thuế	Thu nhập hằng năm	Mức thuế thu nhập	Mức thuế CGT
Bậc cơ bản (Basic Rate)	Từ £12,571 đến £50,270	20%	18% CGT
Bậc cao hơn (Higher Rate)	Từ £50,271 đến £125,140	40%	24% CGT
Thuế suất bổ sung (Additional Rate)	Trên £125,140	45%	24% CGT

Nếu tổng thu nhập + lợi nhuận từ tài sản vượt qua các ngưỡng trên, bạn có thể bị “đẩy lên” bậc thuế cao hơn cho phần lợi nhuận.

Ví Dụ 1

Vào hoặc sau ngày 06/04/2025, bạn ghi nhận một khoản lợi nhuận từ giao dịch chuyển nhượng tài sản, không bao gồm lợi nhuận từ hình thứ “carried interest”, tức phần lợi nhuận phân bổ cho nhà quản lý quỹ đầu tư, vốn được áp dụng cơ chế thuế riêng biệt trong hệ thống của HMRC.

• Trong năm tài chính đó, thu nhập chịu thuế của bạn, sau khi đã trừ mức miễn thuế cá nhân và các khoản khấu trừ thuế thu nhập hợp lệ, là £20,000, trong khi lợi tức vốn chịu thuế là £12,600.
• Theo quy định cho năm tài chính 2025–2026, mức miễn thuế CGT tiêu chuẩn là £3,000. Sau khi khấu trừ, phần lợi nhuận còn lại chịu thuế là £9,600.
• Khoản lợi nhuận này được cộng vào tổng thu nhập chịu thuế trong năm, nâng tổng mức tính thuế lên £29,600. Do con số này vẫn nằm dưới ngưỡng thuế bậc cơ bản (hiện được ấn định ở mức £37,700, tức £50,270 – £12,570), toàn bộ phần lợi nhuận sẽ được áp dụng thuế suất CGT ở mức 18%.
• CGT phải nộp: £9,600 × 18% = £1,728.

Ví Dụ 2

Vào hoặc sau ngày 06/04/2025, bạn ghi nhận một khoản lợi nhuận từ giao dịch chuyển nhượng tài sản, không bao gồm lợi nhuận từ hình thứ “carried interest”, tức phần lợi nhuận phân bổ cho nhà quản lý quỹ đầu tư, vốn được áp dụng cơ chế thuế riêng biệt trong hệ thống của HMRC.

• Trong năm tài chính 2025–2026, thu nhập chịu thuế của bạn, sau khi đã khấu trừ toàn bộ mức miễn thuế cá nhân và các khoản giảm trừ thuế thu nhập, là £20,000. Đồng thời, bạn phát sinh lợi tức vốn chịu thuế ở mức £52,600.
• Theo quy định hiện hành, bạn được áp dụng mức miễn CGT tiêu chuẩn là £3,000, dẫn đến £49,600 là phần lợi nhuận còn lại phải chịu thuế.
• Khoản này được cộng dồn vào thu nhập chịu thuế của bạn, nâng tổng mức tính thuế lên £69,600. Vì tổng thu nhập vượt ngưỡng thuế bậc cơ bản là £37,700, khoản lợi nhuận sẽ được phân bổ và áp dụng hai mức thuế suất CGT như sau: £30,270 đầu tiên được đánh thuế ở mức 18%, và £19,330 còn lại chịu thuế ở mức 24%.
• Tổng số thuế lợi tức vốn phải nộp: £10,087.80.

CGT ĐỐI VỚI BẤT ĐỘNG SẢN LÀ NƠI Ở CHÍNH

Trong phần lớn trường hợp, nếu bạn sở hữu duy nhất một bất động sản và đã cư trú liên tục tại đó kể từ thời điểm mua, lợi nhuận thu được từ giao dịch bán sẽ được miễn hoàn toàn CGT. Đây là quyền lợi được bảo vệ theo quy định về miễn thuế đối với nơi ở chính (Private Residence Relief).

Tuy nhiên, nếu bạn sở hữu nhiều hơn một bất động sản, hoặc nếu bất động sản hiện tại từng được sử dụng cho mục đích khác, ví dụ: từng cho thuê trong thời gian bạn sống ở nước ngoài hoặc sống cùng người khác, thì khoản miễn thuế có thể chỉ áp dụng một phần, tùy theo tỷ lệ thời gian bất động sản không được sử dụng làm nơi ở chính.

Lưu ý rằng người sở hữu từ hai bất động sản trở lên có thể chủ động chỉ định đâu là nơi cư trú chính thức, nhằm xác lập rõ nghĩa vụ thuế khi bán tài sản để đảm bảo quyền miễn thuế được áp dụng đúng.

Việc chỉ định cần được thực hiện bằng văn bản gửi trực tiếp đến HMRC, trong vòng hai năm kể từ thời điểm thay đổi cơ cấu nơi ở (ví dụ như mua thêm bất động sản hoặc thay đổi nơi cư trú). Trong thư, cần ghi rõ địa chỉ bất động sản được chọn làm nơi ở chính. Tất cả các chủ sở hữu đứng tên bất động sản đều phải ký tên xác nhận.

Ngoài ra, phần diện tích trong bất động sản được sử dụng hoàn toàn cho mục đích kinh doanh sẽ không được miễn CGT. Tuy nhiên, việc sử dụng tạm thời hoặc không thường xuyên làm văn phòng tại gia vẫn được chấp nhận, miễn là không có khu vực nào bị phân định rõ ràng và sử dụng riêng biệt cho mục đích thương mại.

CGT ĐỐI VỚI NHÀ THỨ HAI

Khi giao dịch bán một bất động sản không phải nơi ở chính, mọi khoản lợi nhuận vượt mức miễn CGT hàng năm đều phải chịu thuế.

Các mức thuế CGT hiện hành áp dụng cho bất động sản như sau:

• 24% đối với người nộp thuế bậc cao hơn
• 18% đối với người nộp thuế bậc cơ bản

Lưu ý: Trước ngày 06/04/2024, mức thuế đối với nhóm thuế cao hơn được áp dụng ở mức 28%.

Thuế được tính trực tiếp trên phần lợi nhuận ròng từ giao dịch. Người bán phải khai báo giao dịch với HMRC thông qua mẫu “Residential Property Return” và thanh toán nghĩa vụ thuế ước tính trong vòng 60 ngày kể từ ngày hoàn tất chuyển nhượng.

Ngoài ra, khoản lợi nhuận này cũng cần được ghi nhận trong hồ sơ tự khai thuế cá nhân (self-assessment), do CGT được phân loại là một hình thức thu nhập chịu thuế.

Nếu bạn sử dụng nhà thứ hai làm nơi cư trú trong thời gian đáng kể, bạn có thể đủ điều kiện để áp dụng một phần miễn trừ thuế theo diện nơi ở chính (Private Residence Relief).

CGT ĐỐI VỚI BẤT ĐỘNG SẢN CHO THUÊ (BUY-TO-LET)

Về nguyên tắc, việc bán bất động sản cho thuê được xử lý tương tự như giao dịch nhà thứ hai trong hệ thống CGT.

Theo đó, nhà đầu tư phải Khai báo giao dịch với HMRC trong vòng 60 ngày kể từ ngày hoàn tất bán tài sản, và thanh toán CGT theo mức:

• 24% đối với người nộp thuế bậc cao hơn (năm tài chính 2024–2025)
• 18% đối với người nộp thuế bậc cơ bản

Việc nhất quán trong cách đánh thuế giữa bất động sản cho thuê và nhà thứ hai phản ánh định hướng điều hành của cơ quan thuế Anh Quốc: xác lập một chuẩn mực minh bạch, kỷ luật khai báo, và công bằng trong xử lý lợi nhuận đầu tư bất động sản ngoài mục đích cư trú chính.

Khi bán nhà thứ hai hoặc bất động sản cho thuê (buy-to-let), người bán có thể hợp pháp giảm nghĩa vụ CGT bằng cách khấu trừ các chi phí cải tạo, nâng cấp tài sản đã phát sinh trong suốt thời gian sở hữu.

Các chi phí được chấp nhận phải là chi phí vốn hợp lệ (capital improvements), không bao gồm chi phí vận hành hàng ngày. Việc lưu giữ đầy đủ hóa đơn và chứng từ là điều kiện bắt buộc để chứng minh và khai báo hợp lệ với HMRC.

Chi Phí Hợp Lệ Được Khấu Trừ Khi Tính CGT

Các khoản chi phí cải tạo tài sản trong suốt thời gian sở hữu, chẳng hạn như lắp đặt phòng tắm mới, mở rộng không gian bằng nhà kính (conservatory), có thể được cộng vào tổng chi phí đầu tư ban đầu, cùng với thuế trước bạ (stamp duty) và phí pháp lý liên quan đến giao dịch mua.

Khi bán tài sản, nhà đầu tư cũng có thể trừ các khoản phí phát sinh từ giao dịch, như phí luật sư, khỏi giá bán. Thay vì sử dụng con số danh nghĩa từ hợp đồng chuyển nhượng, bạn nên sử dụng giá trị thực nhận sau khi đã trừ tất cả chi phí liên quan.

Ngoài ra, nhà đầu tư có quyền bù trừ khoản lỗ phát sinh từ các năm tài chính trước hoặc từ việc bán các tài sản khác vào phần lợi nhuận hiện tại, nhằm tối ưu hóa nghĩa vụ thuế CGT.

CGT ĐỐI VỚI CỔ PHIẾU

Trong trường hợp bán cổ phiếu hoặc các khoản đầu tư nằm ngoài tài khoản miễn thuế ISA, nhà đầu tư phải nộp CGT đối với phần lợi nhuận vượt quá mức miễn trừ £3,000.

Từ ngày 30/10, theo cập nhật trong Ngân sách Mùa Thu của Đảng Lao động, mức thuế CGT đối với cổ phiếu đã được điều chỉnh ngang bằng với bất động sản:

• 18% đối với người nộp thuế bậc cơ bản
• 24% đối với người nộp thuế bậc cao hơn

Với các khoản đầu tư được bán trước thời điểm này, các mức thuế cũ vẫn được áp dụng:

• 10% đối với người nộp thuế bậc cơ bản
• 20% đối với người nộp thuế bậc cao hơn hoặc thuế suất cao nhất

Các khoản lợi nhuận này phải được khai báo trong hồ sơ tự đánh giá thuế cá nhân (self-assessment). Tuy nhiên, không giống như khi bán bất động sản, không có yêu cầu khai báo hoặc nộp thuế trong vòng 60 ngày kể từ ngày chuyển nhượng.

Điểm cần lưu ý là: nghĩa vụ thuế có thể vẫn phát sinh ngay cả khi cổ phiếu không được bán theo cách thông thường.

Không ít nhà đầu tư nhầm tưởng rằng việc tặng cổ phiếu cho con cái không bị đánh thuế vì không có giao dịch mua bán. Nhưng theo định nghĩa của HMRC, CGT phát sinh khi có ‘chuyển nhượng tài sản’, bất kể có dòng tiền hay không. Do đó, việc tặng cổ phiếu vẫn có thể kích hoạt nghĩa vụ thuế và phải được khai báo trong hồ sơ tự đánh giá.”

Ngoài ra, trong một số trường hợp, nhà đầu tư có thể hiểu nhầm loại thuế phải nộp. Ví dụ, nếu bạn sở hữu một doanh nghiệp và bán lại cổ phần cho chính công ty của mình, khoản tiền thu được có thể được HMRC phân loại là thu nhập, không phải lợi tức vốn. Khi đó, thuế thu nhập cá nhân chứ không phải CGT sẽ được áp dụng.

HỎI-ĐÁP VỀ CGT

CGT Được Tính Như Thế Nào?

Mức CGT phải nộp được xác định dựa trên tổng thu nhập chịu thuế cá nhân và loại tài sản được chuyển nhượng. Ngoài thu nhập và loại tài sản, một số yếu tố bổ sung có thể ảnh hưởng đến số thuế thực tế. Ví dụ, khoản lỗ từ việc bán các tài sản khác trong cùng kỳ có thể được khấu trừ trực tiếp vào lợi nhuận chịu thuế, qua đó làm giảm nghĩa vụ CGT.

Bạn cũng được phép chuyển lỗ từ các năm tài chính trước, nhưng cần lưu ý: thời hạn sử dụng khoản lỗ là trong vòng bốn năm kể từ khi kết thúc năm tài chính phát sinh giao dịch bán.

Tôi Phải Đóng Bao Nhiêu Phần Trăm Thuế CGT?

Mức thuế suất áp dụng phụ thuộc vào bậc thuế thu nhập cá nhân của bạn. Cụ thể, trong năm tài chính 2025–2026, CGT được áp dụng như sau:

• 18% đối với người nộp thuế bậc cơ bản
• 24% đối với người nộp thuế bậc cao hơn hoặc thuế suất bổ sung

Lưu ý: lợi nhuận từ chuyển nhượng tài sản sẽ được cộng vào thu nhập chịu thuế trong năm, vì vậy có thể đẩy người nộp thuế sang bậc thuế cao hơn, dẫn đến một phần lợi nhuận bị đánh thuế ở mức cao hơn.

Làm Sao HMRC Biết Bạn Có Nghĩa Vụ CGT?

Trách nhiệm khai báo thuộc về người nộp thuế. Trong trường hợp bán bất động sản, bạn phải khai báo giao dịch với HMRC và nộp số thuế ước tính trong vòng 60 ngày kể từ ngày hoàn tất chuyển nhượng. Đồng thời, khoản lợi nhuận cũng phải được ghi nhận trong hồ sơ tự đánh giá thuế cá nhân (self-assessment).

Đối với cổ phiếu hoặc tài sản tài chính khác, bạn chỉ cần bao gồm thông tin lợi nhuận trong hồ sơ self-assessment của năm phát sinh giao dịch. Nếu chưa từng nộp hồ sơ khai thuế trước đó, bạn bắt buộc phải thực hiện nghĩa vụ này khi có phát sinh lợi tức vốn.

HMRC có thể tiếp cận thông tin thông qua nhiều nguồn dữ liệu độc lập như:

• Cơ sở dữ liệu của Land Registry đối với bất động sản
• Hồ sơ thuế trước bạ (Stamp Duty Land Tax returns)
• Dữ liệu giao dịch từ nền tảng môi giới, ngân hàng và các tổ chức tài chính

Việc không khai báo thu nhập phát sinh nghĩa vụ thuế, bao gồm lợi tức vốn, bị coi là hành vi trốn thuế. Hậu quả có thể bao gồm phạt hành chính, truy thu thuế, và trong trường hợp nghiêm trọng, truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cách Khai Báo Và Nộp CGT

Việc khai báo và nộp CGT cần được thực hiện theo đúng quy trình và thời hạn quy định, cụ thể như sau:

• Đối với bất động sản tại Vương quốc Anh: Sử dụng cổng trực tuyến “Capital Gains Tax on UK Property” để khai báo giao dịch trong vòng 60 ngày kể từ ngày hoàn tất chuyển nhượng. Đồng thời, lợi nhuận từ giao dịch này cũng phải được khai báo lại trong hồ sơ tự đánh giá thuế cá nhân (self-assessment), với thời hạn chót là ngày 31/01 của năm tài chính kế tiếp.
• Đối với các loại tài sản khác: Việc khai báo và thanh toán thuế được thực hiện trực tiếp thông qua hồ sơ self-assessment, cũng trước ngày 31/01 của năm tài chính kế tiếp.

Quy Tắc Ba Năm Trong Giao Dịch Bất Động Sản: Có Còn Áp Dụng? 

Khái niệm “quy tắc ba năm” (hay còn gọi là miễn CGT trong vòng 36 tháng cuối cùng) từng là một phần trong chính sách miễn trừ CGT đối với nơi ở chính. Tuy nhiên, quy định này hiện không còn áp dụng rộng rãi trong phần lớn các trường hợp tại Vương quốc Anh.

Tình hình hiện hành cho năm tài chính 2025–2026 như sau:

• Thời hạn miễn thuế tiêu chuẩn cho giai đoạn cuối sở hữu là 9 tháng. Nếu bất động sản từng là nơi ở chính hoặc duy nhất trong thời gian bạn sở hữu, 9 tháng cuối trước khi bán sẽ được miễn CGT, theo quy định về Private Residence Relief.
• Quy tắc miễn thuế 36 tháng hiện chỉ còn áp dụng trong một số hoàn cảnh đặc biệt, chẳng hạn đối với người khuyết tật hoặc người phải chuyển vào cơ sở chăm sóc dài hạn.

Giữ Tài Sản Lâu Có Giúp Tránh Được CGT? 

Tại Vương quốc Anh, thời gian nắm giữ bất động sản không làm phát sinh miễn trừ CGT. Bất kỳ tài sản nào không phải nơi ở chính đều phải chịu CGT khi bán, bất kể đã sở hữu trong bao lâu.

CGT Áp Dụng Như Thế Nào Với Tài Sản Nắm Giữ Dài Hạn? 

Trước đây từng tồn tại các chính sách thuế khuyến khích giữ tài sản lâu dài, nhưng những quy định đó đã bị bãi bỏ. Hiện tại, không có ưu đãi thuế suất riêng biệt nào dành cho tài sản được nắm giữ lâu dài. Thuế lợi tức vốn được tính theo cùng một nguyên tắc, không phân biệt thời gian sở hữu.